Pomniki

Historię przodków zachować od zapomnienia...
W listopadzie 2018 roku w podgrodziskim Młyniewie, przy dotychczasowym pomniku upamiętniającym dawny niemiecki obóz, powstało miejsce pamięci poświęcone ofiarom II Wojny Światowej, w tym mieszkańcom naszego miasta i okolic, których dotknął tragiczny los przesiedleń, więzienia, nieludzkiego traktowania i pracy ponad siły.  Wraz z miejscem pamięci powstała ścieżka pieszo - rowerowa, która pozwala bezpiecznie dotrzeć do miejsca z centrum miasta. 
Zadanie zrealizowane zostało z inicjatywy Gminy Grodzisk Wielkopolski na łączną kwotę ponad 525 tysięcy złotych. Wartość projektu zgłoszonego do Programu Rozwoju Obszarów  Wiejskich wynosiła 450 tysięcy.
Strefa pamięci powstała nie po to, by pielęgnować w sobie złość  i uprzedzenia, ale po to, by wzbudzać refleksję. By każde kolejne pokolenie poznając tragiczne losy przodków robiło wszystko, by ten niewyobrażalnie okrutny scenariusz nigdy się nie powtórzył. Utworzone miejsce, ma również na celu uczczenie pamięci i wzbudzenie zadumy nad straconym pokoleniem wysiedlonych mieszkańców naszej gminy, a także jeńców i więźniów wojennych, z których większość nigdy nie powróciła do swoich domów i rodzinnych stron.
 
Obóz w Młyniewie
Obóz założony został już w październiki 1939 roku, jako obóz przejściowy dla Polaków i Żydów internowanych i wysiedlanych. Przeszło przez niego kilka tysięcy osób, 
więzionych w promitywnych warunkach, w oborze i prowizorycznych barakach. Wiosną 1940 osadzonu w tym miejscu jeńców francuskich i angielskich, w następnym roku oficerów jugosłowiańskich, a w latacj 1942-1944 przebywali tutaj jeńcy radzieccy. W 1944 roku w zabudowaniach obozowych ulokowno fabrykę części do karabinów, w której byli przymusowo zatrudniani Polacy.
Na temat obozu pozostało niewiele informacji, gdyż Niemcy przed ucieczką w nocy z 26/27 stycznia 1945 roku podpalili cały obiekt.
Zachącamy do odwiedzenia i poznania historii obozu niemieckiego w Młyniewie.
 
     

    

 

 

Wagon Katyński - "Jeśli ja zapomnę o nich, Ty Boże na niebie zapomnij o mnie..."

W maju 2018 roku w Grodzisku Wielkopolskim uroczyście odsłonięto miejsce pamięci historycznej poświęcone zbrodni katyńskiej. Strefa powstała w pobliżu Parku Miejskiego, przy ścieżce spacerowej, by każdemu z mieszkańców i przyjezdnych dać szansę upamiętnienia tragicznej, ostatniej podróży polskich obywateli II Rzeczypospolitej za wschodnią granicę. Wokół skweru, posadzono symboliczny lasek brzozowy oraz dęby symbolizujące 13 ofiar z Ziemi Grodziskiej pomordowanych w Katyniu.

Zachęcamy mieszkańców oraz gości do odwiedzania Grodziska Wielkopolskiego i udziału w krótkiej lekcji historii w strefie pamięci zbrodni katyńskiej, znajdującej się przy ulicy Nowej.

Tablica upamiętniająca ofiary zbrodni katyńskiej oraz dąb pamięci, znajdują się również na skwerze przy ulicy 3 Maja w Grodzisku Wielkopolskim.

 

 

Pomnik Powstańca Wielkopolskiego

Przy kościele p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Grodzisku Wielkopolskim w 95. Rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego stanęła figura Powstańca Wielkopolskiego.

Grodzisk Wielkopolski  stanowił  ważny punkt na powstańczej drodze. W Grodzisku nie tylko formowano oddziały liniowe. Miasto było też ważnym ośrodkiem tyłowym i zaopatrzenia frontu zachodniego. Już 5 stycznia 1919 r. tutaj skoncentrowano oddziały sanitarne z Jarocina, Kórnika i Śremu, zaś komendantem miejscowego szpitala został lekarz  batalionu śremskiego, dr Seweryn Matuszewski. Ważność akcji na Zbąszyń, z którą wiązano także możliwość dużych strat, spowodowała przybycie tu samego szefa powstańczej służby medyczno – sanitarnej, gen. Ireneusza Wierzejewskiego. W Grodzisku przebywał też w owym czasie zespół chirurgów (wśród nich dr Franciszek Pawlicki), zgromadzono odpowiednie zapasy środków opatrunkowych i leków. Nie najlepiej jednak zorganizowano pomoc rannym na oddalonym polu bitwy, ranni długo musieli czekać na udzielenie pomocy. W takim przypadku cenna była pomoc osób przyuczonych do opieki nad rannymi. Grodziskie koło Czerwonego Krzyża zorganizowało szpital dla rannych, we dworze w Piaskach.  
W Grodzisku ulokowano też magazyny Okręgu Wojskowego II, zorganizowano magazyny mundurowe i szwalnię. W Powstaniu Wielkopolskim zginęło 9 Grodziszczan.
Na styku ulic Szerokiej i Placu Powstańców Wielkopolskich stanęła  postać powstańca - żołnierza, wmieszanego w tłum. Przechodzień będzie mógł usiąść na ławeczce i w otoczeniu kwiatów pomedytować i powspominać historię miasta, losy powstańców i znaczenie ich zrywu dla historii naszej ojczyzny.
Przy postaci postawiono ławkę, gazon z kwiatami oraz tablicę z opisem postaci.
Będzie on miejscem odwiedzin podczas uroczystości rocznicowych, a pamięć i historia tego wydarzenia towarzyszyć będzie mieszkańcom na co dzień. Pomnik sprzyjać będzie kultywowaniu lokalnych tradycji i jest elementem budowania tożsamości historycznej.

Pomnik powstał przy finansowym wsparciu EFRROW w ramach PROW oś 4 LEADER

 

              

 

 Obelisk poświęcony pamięci poległych - Pomnik Wdzięczności

Obelisk ustanowiony został w hołdzie poległym za wolność Ojczyzny.  Pomnik jest miejscem najważniejszych uroczystości lokalnych i państwowych o charakterze historycznym i patriotycznym. W pobliżu pomnika znajduje się kamień upamiętniający 1000-lecie Państwa Polskiego oraz skwer przyjaźni miast partnerskich. 

        

  

 

Pomnik Najświętszego Serca Pana Jezusa

3 grudnia 1937 roku uchwalono akt ofiarowania Grodziska Wielkopolskiego Najświętszemu Sercu Pana Jezusa.  W 2003 roku - roku 700-lecia miasta - przypominając ten szczególny akt, dokonano odsłonięcia pomnika, który stanął przy placu św. Anny.  Od tego czasu, każdego roku w dzień po zakończeniu oktawy Bożego Ciała, w mieście odbywa się mszą św. w intencji miasta i jego mieszkańców. Uroczystości kończy procesja i złożenie wieńca przy pomniku.

      

 

 

Na terenie Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych znajduje się pomnik upamiętniający cmentarz żydowski, który był zlokalizowany w tym miejscu przez blisko 200 lat. Został on rozebrany i zniszczony w czasie okupacji hitlerowskiej. Pomnik powstał z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Ziemi Grodziskiej. (ul. Żwirki i Wigury).

Kamień upamiętniający przegraną bitwę grodziskich kosynierów, jaka została stoczona 28 kwietnia 1848 roku w czasie Wiosny Ludów na przedmieściach Grodziska (ul. Zbąszyńska).

Na grodziskim cmentarzu również znaleźć możemy wiele ciekawych pomników. Oto kilka z nich.

    


Pomnik kosynierów postawiony w 1932 roku. W 1939 roku zniszczony przez hitlerowców i odbudowany w 1948 roku z okazji 100-lecia Wiosny Ludów. W 1997 roku u podnóża pomnika złożono jedną trumnę za szczątkami kosynierów, pochodzącą z ekshumacji mogiły powstańczej (ul. Rakoniewicka).

   

Barokowa rzeźba żołnierza rzymskiego pochodząca z 1775 roku, z herbami Łodzia i Pilawa. Pomnik usytuowany na zachodnim krańcu parku miejskiego.




 



Figura Matki Boskiej z drugiej połowy XVII wieku usytuowana przed kościołem pobernardyńskim.


Pomnik upamiętniający jeden z dwóch cmentarzy ewangelickich jakie funkcjonowały w Grodzisku. Powstał z inicjatywny Towarzystwa Miłośników Ziemi Grodziskiej (ul. Kąkolewska).


Pomnik Marcusa i Rudolfa Mosse. Marcus Mosse był dowódcą powstańczym w Grodzisku w czasie Wiosny Ludów 1848 roku. Jego syn Rudolf, był założycielem kilku fundacji z których wybudowano miedzy innymi szpital i dom dla starców (ul. Mossego).

Tablica poświecona harcmistrzowi Janowi Skrzypczakowi (1910-1944). Nauczyciel grodziskiego gimnazjum i drużynowy grodziskich harcerzy. Komendant Wielkopolskiej Chorągwi Szarych Szeregów “Przemysław”. Zamordowany w obozie Gross Rosen (ul. 3 maja).

Pomnik poświęcony strażakom ziemi grodziskiej ufundowany w 2003 roku, w 110 rocznicę powstania Ochotniczej Straży Pożarnej (ul. Rakoniewicka).

W Czarnej Wsi położonej 7 km na zachód od Grodziska, 500 metrów na południowy zachód od rozwidlenia dróg do Czarnej Wsi i Jabłonny, na skraju lasu rośnie dąb o obwodzie 660 cm – najokazalsze drzewo okolic Grodziska.

     

Zbiorowy grób i pomnik powstańców wielkopolskich na grodziskim cmentarzu. Wzniesiony w 1924 roku i odrestaurowany w 1967 roku oraz ponownie w 2004 roku. Spoczywa tu 9 poległych w walkach z 1919 roku.

   



U zbiegu ulic Kościelnej i Tuszyńskiego stoi najmłodszy pomnik w naszym mieście – pomnik grodziszczanina 700-lecia – ks. kanonika Czesława Tuszyńskiego.